De geschiedenis van Brainspotting

David Grand

Brainspotting werd in 2003 ontdekt door de Amerikaan David Grand, psychotherapeut gevestigd in Manhattan. Reeds voor de ontdekking van Brainspotting was hij een autoriteit op het gebied van trauma, EMDR-therapie (Emotional Healing at Warp Speed) en sportpsychologie. Naast zijn klinische werk heeft hij veel humanitair therapeutisch werk gedaan (o.a. Katrina, Sandy Hook).

Ontdekking

In het boekje dat Grand in 2013 zelf over Brainspotting schreef (zie de afbeelding), verwoordt hij dat hij niet bewust op zoek was naar een nieuwe therapie. Hij werkte naar tevredenheid met psychoanalytische methoden en EMDR, tot hij in 2003 een bijzondere ervaring opdeed tijdens het behandelen van een vrouwelijke wedstrijdschaatser.

Deze dame kende een traumatiserende levensgeschiedenis en was daarvoor reeds ongeveer een jaar in therapie bij Grand. De gebruikte methode was Natural Flow EMDR, Grands eigen versie van Shapiro’s bekende traumatherapie, en de resultaten waren goed, maar er was één specifieke schaatstechniek die zij niet onder de knie kreeg.

Op een dag behandelde hij haar opnieuw met behulp van EMDR, gericht op het uitvoeren van deze specifieke schaatstechniek. Tijdens de horizontale oogbewegingen, horend bij de EMDR-therapie, reageerde zij non-verbaal heftig bij een bepaalde plek in haar blikveld. Grand hield zijn vingers vervolgens tien minuten stil op dit punt (later te noemen: het ‘Brainspot’), waarop een forse hoeveelheid flashbacks, emoties en lichamelijke sensaties loskwam. Grand had in vijfentwintig jaar therapie nooit zoiets meegemaakt. De verbazing werd voor beiden groter toen zij de bewuste schaatstechniek de volgende ochtend probleemloos bleek te kunnen uitvoeren.

Ontwikkeling

Deze ervaring vormde de basis voor de verdere ontwikkeling van Brainspotting. In zijn boekje beschrijft David Grand uitgebreid hoe de daaropvolgende maanden en jaren niet alleen nieuwe technieken brachten, maar ook hoe zijn inzichten in het fenomeen ‘brainspotten’ veranderden en ontwikkelden. Belangrijke latere subtechnieken zijn bijvoorbeeld het werken met één oog tegelijk, het werken op verschillende brainspots en het gebruiken van de diepte-dimensie in het blikveld.

Ondanks de indrukwekkende effecten die ook bij trainingsweekends te zien zijn, presenteert Grand Brainspotting ook vandaag de dag niet als een gevestigde therapie, maar als methode die voortdurend in ontwikkeling is en waarover we meer vragen hebben dan antwoorden. Deze open en nederige houding spreekt mij persoonlijk erg aan.

Brainspotting in Nederland

In Nederland werd Brainspotting in 2012 geïntroduceerd door Marie-José Boon, een in Amsterdam gevestigde therapeut en coach die als trainer wereldwijd actief is. De methode wordt gebruikt door o.a. psychologen, fysiotherapeuten en holistisch geschoolde therapeuten. Ik heb de indruk dat de in de GGZ-sector werkzame gezondheidszorgpsychologen en psychotherapeuten er nog niet veel mee doen. Dat heeft er denk ik mee te maken dat Brainspotting in Nederland geen status heeft als evidence-based therapiemethode, en dat mede onder invloed van zorgverzekeraars beperkte ruimte is om buiten deze paden te treden. Dat neemt niet weg dat cliënten de weg naar de Brainspotting op eigen gelegenheid wel weten te vinden. In Amsterdam worden jaarlijks meerdere trainingen en seminars georganiseerd, waaraan cursisten met veel verschillende nationaliteiten deelnemen.

Wil je meer lezen over de ontwikkeling van Brainspotting? Het boekje dat David Grand zelf schreef leest ook voor ongeschoolde lezers makkelijk weg en is online te bestellen (https://www.bol.com/nl/f/brainspotting/9200000033652987/).