Ontdekking van Brainspotting
Brainspotting werd in 2003 onbedoeld ontdekt door de Amerikaanse psychotherapeut David Grand. Gedurende een EMDR-sessie met een Olympische schaatster stopte hij een keer met de continue horizontale oogbewegingen omdat hij veel reactie waarnam op een specifieke plek in haar gezichtsveld. Het verwerkingsproces dat in het vervolg van de sessie op gang kwam bleek een doorbraak in haar therapie.
Gefascineerd door deze spontane ontdekking onderzocht en ontwikkelde David Grand in de daaropvolgende jaren de therapievorm Brainspotting die wij nu kennen (en die nog altijd wordt doorontwikkeld, en wetenschappelijk onderzocht). Anno 2022 zijn meer dan 13.000 therapeuten opgeleid in Brainspotting in 52 verschillende landen. Lees meer over de geschiedenis van Brainspotting.
”Brainspotting is a Brain/Body, Mindfulness-Based Relational Therapy
David Grand (PhD)
Is Brainspotting evidence-based?
Brainspotting heeft in Nederland niet de status van evidence-based behandelmethode, zoals Eye Movement Desensitization (EMDR) en cognitief-gedragsmatige exposure-behandelingen dat bijvoorbeeld wel hebben.
Niet alleen het leeftijdverschil speelt hierin een rol, maar ook de positionering van Brainspotting in de markt en de kwaliteit en kwantiteit van het beschikbare wetenschappelijke onderzoek. De plaats en erkenning van Brainspotting in de therapeutische wereld verschil overigens per land: in Frankrijk en Groot-Brittannië is de situatie anders dan in Nederland en België.
Frank Corrigan en Damir del Monte zijn voortrekkers geweest in het wetenschappelijke onderzoek naar Brainspotting, en de 1-op-1 relatie van het onderzoek met de klinische praktijk.
Papers lezen?
Je vindt hier een greep uit de diverse wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke publicaties over Brainspotting.
Wat kun je van een sessie verwachten?
Frame
Brainspotting lijkt op het eerste gezicht een kunstje, maar is sterk georiënteerd op hechtingstheorie en een goed therapeutisch contact tussen therapeut en cliënt. Daarom wordt veel nadruk gelegd op het Dual-Attunement-Frame: het contact moet goed en veilig zijn voor je kunt brainspotten.
Vanuit dit frame is er de ruimte om te kiezen waaraan je wilt werken. Anders dan bij EMDR hoeft dit geen specifieke herinnering of targetbeeld te zijn (hoewel dit natuurlijk wel kán). Er kan bijvoorbeeld ook gewerkt worden vanuit wat Peter Levine de felt sense noemt, de plaats van spanning of activiteit die in het lijf voelbaar is. Kortom: niets is fout, en er is grote openheid in het vinden van een beginpunt.
Activiteit
Evenals in andere therapiemethoden gebruikelijk is wordt in Brainspotting gevraagd naar de SUD (Subjective Unit of Disturbance, of: Distress). Op een schaal van 0 tot 10, hoeveel activiteit geeft dit nu? En waar voel je dat het meeste in je lichaam?
De functie hiervan is overigens niet een rapportcijfer te geven voor de ernst van het probleem, maar om heel bewust in te tunen op de beleving van het trauma of de blokkade in het hier-en-nu.
Brainspot
De Brainspot is de specifieke plek in je gezichtsveld die als vertrekpunt voor de sessie dient. Anders gezegd: het brandpunt. Meestal wordt dit punt gevonden met behulp van een Brainspotting-pointer, een simpel aanwijsstokje dat dient als hulpmiddel om gemakkelijk naar te kunnen blijven kijken. Er wordt niet alleen naar de horizontale en verticale positie gekeken, maar ook naar de afstand ten opzichte van je ogen (de zogenaamde Z Axis). Er kan ook zonder pointer worden gewerkt: we spreken dan van de zogenaamde Gazespotting.
Een brainspot is als het goed is in enigerlei mate overtuigend: je voelt een non-verbale reactie, je slikt, knippert of je ogen schieten vol tranen. Is er minder duidelijkheid, kan de therapeut helpen met finetunen.
Natuurlijk proces
Hoe de sessie verder verloopt is altijd een verrassing voor zowel de cliënt als de therapeut. De rol van de therapeut is niet sturend, maar volgend. David Grand beschreef dit vaak als ‘Following in the tail of the comet’ (volgen in de staart van de komeet). Qua houding is dit nogal een verschil met veel protocollaire psychologische behandelingen, en ook nogal afwijkend van het meer directieve werken in EMDR.
In essentie vertrouwen we op de natuurlijke veerkracht en verwerkingscapaciteit van het brein. Wat je ervaart tijdens een sessie kan elke keer anders zijn. Soms merk je veel (spanningen, tintelingen, tranen, hoofdpijn, kokhalzen), soms merk je schijnbaar weinig bijzonders (milde spanning, denken of piekeren).
Over het algemeen zien we in een sessie een afname van spanning en verkramping, en een bepaalde loomheid en ontspanning die in lichaam en geest optreedt.
Kan Brainspotting iets voor jou betekenen?
Mijn faalangst maakte het moeilijk om plezier in het sporten te houden. Ik heb zeker baat gehad bij de therapie omdat ik minder verkrampte en van tevoren vrijer in mijn hoofd raakte.
Ik heb nare zakelijke ervaringen die mij belemmerden in het herstellen van een burn-out een plek kunnen geven.
Na een aantal ingrijpende operaties was ik het vertrouwen in mijn lichaam volkomen kwijt. Na twee keer Brainspotting was dit dermate verbeterd dat ik weer op eigen kracht verder kon. Ik heb weer feeling met mijn lichaam gekregen.
Mijn leven is vanaf jonge leeftijd af aan gevuld geweest met misbruik, en huiselijk geweld, wat mijn leven als volwassene tekent tot op de dag van vandaag. Ik heb verschillende therapieën gehad en kan nu voelen dat het echt verandert.
Heel veel aan gehad! Emotioneel overhoop na door mijn man in de steek te zijn gelaten, en nu zit het allemaal veel minder hoog, ben ik niet meteen in tranen en voel ik weer ruimte.
Ik had last van een heleboel nare ervaringen met jongens en familie waar ik een tijd niks mee gedaan had en ik kreeg er klachten van. Na de therapie voel ik mij veel rustiger en beter.